Bệnh dịch tả ở ngỗng – Nguyên nhân và cách chữa trị

Bệnh dịch tả ngỗng là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tỷ lệ chết cao ở ngan, kể cả vịt, ngan, ngan từ 1-4 tuần tuổi, ba tháng tuổi. Nguyên nhân chính là do virus parvovirus. Bệnh có các tên gọi khác nhau: cúm ngỗng, dịch tả ngỗng, viêm gan do virut ở ngỗng, viêm ruột do virut ở ngỗng, viêm cơ tim truyền nhiễm, viêm gan, giữ nước ở ngỗng, bệnh Derzy …

Nguyên nhân bệnh dịch tả trên ngỗng

Bệnh dịch tả ngỗng do một loại virus parvovirus thuộc họ Parvoviridae gây ra.

Xem thêm: các bệnh thường gặp ở gia cầm

Những loại gia cầm mắc bệnh

Ngỗng, ngan, thiên nga và hoang cầm.
Bệnh không có ở gà.

Tuổi gia cầm mắc bệnh

Bệnh thường xảy ra ở ngỗng từ 1- 3 tháng tuổi.
Nặng nhất ở ngỗng từ 1- 4 tuần tuổi.

Phương thức lây truyền

Bệnh lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp: đường miệng và hô hấp (truyền ngang).
Bệnh cũng truyền từ mẹ sang con (truyền dọc).

Triệu chứng

Bệnh có 4 biểu hiện

Thể cấp tính

Ngỗng sốt cao, chán ăn, chậm chạp, mệt lả rồi chết trong thời gian từ 1- 5 ngày, tỷ lệ chết 100% ở ngỗng sơ sinh đến 7- 10 ngày tuổi.

Thể dưới cấp

Sốt cao, khát nước, chán ăn, mệt, ủ rũ, ngại vận động.
Chảy nước mũi, hay lắc đầu vảy mỏ, mí mắt đỏ và phù nề, đây là điểm khác biệt với bệnh thiếu vitamin A.
Niêm mạc vùng dưới hầu họng được phủ một lớp màng giả dễ bóc, khi lột bỏ lớp màng giả này thấy rõ các điểm hoại tử sâu, đau.
Ngỗng giảm hoặc bỏ ăn, nhưng tiêu chảy mạnh, phân màu xanh vàng hoặc xanh trắng vàng.
Chúng gầy rộc và chết, tỷ lệ chết phụ thuộc vào tuổi ngỗng và bệnh thứ phát.
Nếu ngỗng mới nở chúng chết 100% trong một tuần đầu.
Nếu ngỗng 2- 3 tuần tỷ lệ chết khoảng 10%.
Nếu trên 3- 4 tuần tuổi chúng bị bệnh nhưng tỷ lệ chết không đáng kể.
Nếu bị bệnh thứ phát thì tỷ lệ chết sẽ phụ thuộc vào bản chất bệnh bội nhiễm.

Thể mãn tính

– Đây là bệnh của những ngỗng có sức để kháng tốt hoặc còn sống sót từ 2 thể bệnh nêu trên với các triệu chứng tiếp theo:

+ Bệnh kéo dài hàng tháng.

+ Lông ở lưng và cổ bị rụng nhiều, rụng nhiều, để lại phần da đỏ để quan sát thấy.

+ Thể đứng của ngỗng đặc biệt (Pinguaving).

+ Ngỗng bệnh chết rải rác, tỷ lệ chết không đáng kể.

Thể mang trùng

Bệnh không có các dấu hiệu rõ ràng, chỉ mang trùng và trở thành nguồn bệnh nguy hiểm.

Bệnh tích

Thể cấp

Cơ tim nhợt nhạt như thịt luộc
Tim to, đầu tù.

Thể dưới cấp

Viêm màng tim từ viêm tiết dịch đến viêm tiết xơ.
Viêm màng gan, gan sưng to và rắn chắc hơn bình thường và bị thoái hóa.
Lách và tụy cũng sưng to.
Phổi bị phù nề.
Ruột bị viêm tiết dịch (cata).
Dạ dày bị viêm loét có màng giả.
Vùng hầu, họng đều bị viêm loét tạo màng giả.
Đáng chú ý nhất là có xuất huyết điểm hoặc thành vệt ở cơ đùi, cơ ngực.

Thể mãn

Vùng cổ và lưng bị trụi lông, để lộ ra các đám da đỏ tấy.
Gan và lách sưng to.
Xoang bụng chứa nhiều dịch thẩm xuất.

Điều trị

Việc điều trị dịch tả cho ngỗng phải tiến hành song song 2 bước:

Bước 1: Can thiệp ngay bằng vacxin dịch tả ngỗng, ngay vào ổ dịch, tiêm dưới da gáy cổ hoặc nách 3 liều vacxin cho 1 con ngỗng (3 liều vacxin pha vào 0,3ml nước cất).

Bước 2: Cho đàn ngỗng uống ngay một trong các toa thuốc sau:

Phác đồ 1: Cho 100kg ngỗng ăn

T.Flox.C : 20g
T.cúm gia súc: 20g
Super- Vitamin :20g
Bổ gan, TA. Sorbitol +B12: 40g

4 loại thuốc trên trộn đều với cám có rau xanh tươi thái nhỏ chia làm 5 lần cho ăn trong 1 ngày, liên tục trong 4 ngày.

Phác đồ 2:

T.Colivit : 20g
Anti- Gum: 20g
Bổ gan, TA. Sorbitol +B12: 40g

Trộn đều với cám có rau xanh tươi thái nhỏ chia làm 5 lần cho ăn trong 1 ngày, liên tục trong 4 ngày. Đối với 100kg ngỗng.

Phác đồ 3:

T.Avimycin : 20g
T.Cúm gia súc: 20g
Gluco.K.C.B2: 100g

Trộn đều với cám có rau xanh tươi thái nhỏ chia làm 5 lần cho ăn trong 1 ngày, liên tục trong 4 ngày. Đối với 100kg ngỗng.

Phòng bệnh

Chủ động tiêm phòng vacxin cho ngỗng lần 1 lúc ngỗng đạt 12- 15 ngày tuổi, lần hai sau đó 30 ngày. Nếu ngỗng được nuôi làm giống thì phải tiêm lần 3 trước khi đẻ 15- 20 ngày, Sau đó tiêm định kỳ 2 lần vào tháng 4 và tháng 10 hàng năm.
Hạn chế chăn nuôi thả rông.
Chủ động công tác vệ sinh chăn nuôi.