Bệnh Newcastle ở chim cút – Nguyên nhân gây bệnh và biện pháp xử lý

Newcastle là một bệnh thường thấy ở gia cầm, truyền nhiễm cấp tính trong đó có chim cút. Nếu không được điều trị, bệnh sẽ lây lan nhanh và có thể làm chết 100% gia súc.

Nguyên nhân gây ra bệnh Newcastle ở chim cút

Bệnh Newcastle hay còn gọi là bệnh gà rù là một bệnh rất dễ lây lan và truyền nhiễm do virus bệnh Newcastle gây ra, virus này xâm nhập vào cơ thể người sẽ gây nhiễm trùng huyết và tỷ lệ tử vong cao. Chim cút bị mắc bệnh Newcastle thường có tỷ lệ chết là 100%.

Bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng thường phát triển mạnh vào mùa xuân hoặc mùa thu. Bệnh có thể lây sang chim khỏe mạnh qua thức ăn, đồ uống, đồ dùng hoặc không khí do ăn nước bọt và phân của chim cút.

Triệu trứng phát hiện bệnh

Bệnh diễn biến theo 3 thể:

Thể quá cấp tính

Bệnh diễn tiến nhanh và tử vong trong vòng 25-48 giờ. Các triệu chứng chung (không rõ ràng), chẳng hạn như: bỏ ăn, suy nhược, rụng lông, nhức đầu, sốt, khó thở …

Thể cấp tính

Chim gầy yếu, ủ rũ, sau khi bỏ ăn sẽ giảm ăn như uống nước, lông cử động, vỗ cánh hoặc nằm xuống, da nhợt nhạt, xuất huyết hoặc có đốm và yếm, mũi và mỏ chảy nhiều dịch nhầy; Khó thở, thở khò khè, sưng diều, tiêu chảy, có máu trong phân, phân trắng, xám và có mùi hôi. Giảm sản lượng trứng, vỏ trứng mềm, trứng có nhiều màu trắng hơn, phân xanh hoặc trắng, bệnh hệ thần kinh, khó thở, sổ mũi, xệ cánh, chim mắc bệnh trong 2-4 ngày rồi chết.

Thể mãn tính

Thường là sau khi bùng phát. Chim quay đầu, liệt chân, mỏ hướng xuống dưới, mất thăng bằng, có khi quay tròn. Chim chết vì bệnh đường hô hấp, thần kinh suy kiệt.

Bệnh tích cảu bệnh này

Mổ ra thấy các điểm xuất huyết rõ trong dạ dày và ruột, buồng trứng. Khi mổ kiểm tra nội tạng dạ dày bị tuyến xung, xung huyết, có nốt loét xuất huyết, ruột mỏng chứa hơi tích nước và có thể bị xung huyết, xuất huyết.

Nếu là chim cút cái thì có thêm biểu hiện teo buồng trứng và kém phát triển, các tế bào trứng bị thoái hóa, méo mó, nhiều tế bào bị viêm, tế bào xơ phát triển làm liên kết của buồng trứng bị dày lên. Chim cút mái đẻ trứng non, vỏ mềm, màu nâu đen khác hoàn toàn so với trứng cút bình thường.

Cách phòng bệnh

Bệnh không có thuốc điều trị đặc hiệu do đó tiêm phòng vaccine và phòng bệnh là biện pháp hạn chế bệnh hiệu quả nhất. Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng bệnh cho chim chim cút như: Ðảm bảo chuồng nuôi thoáng mát, có ánh nắng chiếu vào; Thức ăn phải đủ chất dinh dưỡng, không ẩm mốc; Nước uống phải sạch và được thay thường xuyên; Ðịnh kỳ vệ sinh, sát trùng chuồng trại bằng Formalin 2 – 3%, Iodine 0,5% hoặc Cloramin T 0,5 – 2%… toàn bộ nền và tường chuồng nuôi; Chăm sóc nuôi dưỡng tốt; Ngăn ngừa tiếp xúc với động vật gặm nhấm, gián và các loài chim hoang dã.

Khi có bệnh xảy ra cần cách ly chim ốm để điều trị; Phun thuốc sát trùng, tiêu độc toàn bộ khu vực chăn nuôi liên tục 2 – 3 lần trong tuần đầu; Chuồng nuôi phải để nguyên trạng, phun thuốc sát trùng và ủ trong 5 – 7 ngày; Hạn chế ra vào trại; Thực hiện quét dọn, thu gom và tiêu hủy phân rác, chất độn chuồng; Rửa sạch chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi, để khô sau đó phun thuốc sát trùng 2 lần, cách nhau 10 – 15 ngày bằng các dung dịch sau: Nước vôi tôi 10%, Formalin 2 – 3%, Crezin 5%; Bổ sung các chất dinh dưỡng bổ trợ để tăng cường sức đề kháng cho đàn chim cút.

Vaccine phòng bệnh newcaslte

Sử dụng vaccine Lasota để phòng bệnh cho chim cút nhỏ mắt, mũi và cho uống đối với chim cút dưới 2 tháng tuổi, nên dùng 2 lần mỗi lần cách nhau 14 – 21 ngày. Nếu chim cút trên 2 tháng tuổi thì tiêm vaccine phòng bệnh newscatle. Khi chim non được 5 – 7 ngày sử dụng vaccine phòng bệnh lasota nhỏ hoặc uống. Hoặc tiêm vaccine newcastle II để tăng khả năng miễn dịch.

Khi cho chim cút uống vaccine thì trước tối hôm đó không cung cấp nước cho chim gây ra cơn khát, vào buổi sáng bắt đầu cung cấp nước với vaccine hòa với nhau cho chim cút trong vòng 2 giờ. Ba ngày trước và sau khi sử dụng vaccine phòng ngừa, người nuôi cần chú ý chế độ dinh dưỡng cân bằng các acid amin và vitamin để duy trì khả năng kháng bệnh mạnh cho đàn chim cút.

Điều trị bệnh

Hiện không có thuốc đặc trị cho bệnh này, do đó khuyến cáo người nuôi cần tuân thủ nghiêm ngặt lịch tiêm phòng vaccine để giảm 90% nguy cơ mắc bệnh. Khi phát hiện chim bị bệnh, cần phải cách ly ngay và tiến hành vệ sinh chuồng trại và khử trùng, tiêm vaccine phòng bệnh ngay cho đàn chim. Đối với con chim cút bị chết; tiến hành tiêu hủy chim bệnh; tránh để lây lan ra môi trường xung quanh. Bổ sung điện giải, Vitamin C cho đàn chim để tăng sức đề kháng.